Zaczęło się od Pyrzan w gminie Witnica

Dziś zapraszam do kilku książek oraz na jedną bardzo ważną stronę internetową. Ale najpierw uzasadnienie.

*

W 1946 r. razem z rodzicami przyjechali do Polski jako dzieci Stefania Tkaczyk i Józef Mykietów. Wcześniej mieszkali ze wsi Kozaki koło Złoczowa, a po wojnie osiedli we wsi Pyrzany koło Witnicy. Gdy dorośli, to się pobrali, a ich synem jest Bogusław Mykietów, obecnie mieszkaniec Zielonej Góry. Choć urodzony ponad ćwierć wieku po wojnie, Bogusław jest przede wszystkim badaczem przeszłości swoich przodków i kronikarzem losów ludzi wywodzących się z tamtych stron. Najpierw zajmował się Pyrzanami. Między innymi wydał książkę „Status animarum. Spis familii obrządku łacińskiego parafii Zazule – Kozaki”, w której na blisko dwustu stronach prezentuje spis wszystkich rodzin z koligacjami, powiązaniami, a nawet z krótkimi informacjami o ich dalszych losach. To nie jest książka do czytania, ale baza do badań. Do czytania polecam natomiast książkę pt. „Z Kozaków do Pyrzan. Kresowe biografie” z opisem niezwykle ciekawych losów mieszkańców tamtej wsi. O tych książkach pisałam na stronie http://www.echogorzowa.pl/news/31/czytajzemna/2018-06-26/losy-kresowych-rodzin-22142.html.

*

6 kwietnia 2018 roku dekretem biskupa Tadeusza Lityńskiego zostało powołane Archiwum Kresowe. Stanowi ono odrębny dział Archiwum Diecezjalnego w Zielonej Górze oraz prowadzi serwis internetowy, na którym są udostępniane materiały dotyczące przeszłości Kresowian mieszkających na terenie diecezji zielonogórsko-gorzowskiej, a także niemieckiego dziedzictwa z tego obszaru. Czyli – bardzo szeroko i ambitnie. Administratorem strony internetowej www.archiwumkresowe.pl jest właśnie Bogusław Mykietów.

Najbardziej znanym propagatorem losów Kresowian jest profesor Stanisław Nicieja z Opola, autor cyklu książek „Kresowa Atlantyda”. Warto wiedzieć, że mamy pochodzącego z naszego regionu kronikarza i dokumentalistę losów kresowych rodzin. Forma internetowa pozwala na łatwy dostęp wszystkich zainteresowanych, na rozbudowywanie zasobów niemal w nieskończoność, a jej właściciele pozwalają na swobodne korzystanie z informacji i ilustracji, wystarczy tylko wskazać źródło.

W 1997 r. ukazała się książka Zbigniewa Czarnucha „Opowieść o dwóch ziemiach mieszkańców Pyrzan” na temat losów m. in. przodków Bogusława Mykietowa. Książkę wydano w małym nakładzie, trudno było do niej trafić. Ale już łatwo. Na stronie http://archiwumkresowe.pl/page/3/ znajduje się pierwszy z 16 odcinków, na które podzielono tę „Opowieść”, a każdy wzbogacono ciekawymi zdjęciami. Jej dopełnieniem jest dwuczęściowy reportaż autorstwa także Zbigniewa Czarnucha pt. „Na zieloną Ukrainę wyprawa po zakopany dzwon”.

*

Bogusław Mykietów także wydaje książki dotyczące Kresów. Ostatnie to:

* Teresa Lesiuk, „Saga(n) rodu Pełechów spod Złoczowa, czyli opowieść rodzinna Jaśkowej Teresy”

Wydawca tak ją rekomenduje: Napisana kresowym dialektem saga rodziny Pełechów spod Złoczowa. W ich losach jak w soczewce zobaczycie wszystko, co spotykało Polaków w XX wieku: Emigrację za ocean i powrót. Walkę o Niepodległą w Błękitnej Armii. Polowania w kresowych puszczach. Konspirację AK-owską i walkę z okupantami i banderowcami. Rajd partyzancki pod dowództwem generała Kowpaka. Żałobę po zawiadomieniu o śmierci syna w walce z Niemcami i radość po jego odnalezieniu. Uwięzienie na Łąckiego we Lwowie i katorga w Gross Rosen. Zesłanie na Syberię i cudowne ocalenie po błagalnym liście do samego Stalina. Gorycz wysiedlenia. Poznajcie losy tej jednej kresowej rodziny…

* Michał Kutny, „Losy rodziny Kutnych z Zarwanicy pod Złoczowem”

Autor opisał kresowych przodków i dzieciństwo w wiosce Zarwanica, krwawy najazd Armii Czerwonej na Kresy i napaść kolejnych okupantów – Niemców. Drobiazgowo odtworzył losy bliskich oraz mieszkańców rodzinnej wsi i okolic. Upamiętnił zdarzenia, które znał z opowieści, a przede wszystkim te, których był naocznym świadkiem w okresie wojny. A po wojnie: służbę w istriebitielnych batalionach NKWD, wcielenie do Ludowego Wojska Polskiego i następne boje z Niemcami.

* Mieczysław Kubiak, Bogusław Mykietów, Lidia Opaczewska, „Mieszkańcy Stryjówki koło Zbaraża w świetle Spisu familii i wspomnień”

W Archiwum Diecezjalnym w Zielonej Górze znajduje się „Status amimarum – Spis familii Stryjówki”. Dokument ten był podstawą do rozbudowania o wspomnienia i opowieści publikowane w innych formach. Tak powstała książka o dziejach miejscowości od najstarszych wzmianek do zakończenia II wojny światowej. Są w niej opowieści o 2638 osobach z 215 rodzin.

*

Przedstawione powyżej książki to najnowsze nabytki Działu Regionalnego WiMBP im. Zbigniewa Herbera. Nawet jeśli wprost nie dotyczą naszego regionu, to dokumentują korzenie tych, którzy tu w 1945 r. zamieszkali, acz niechętnie. Teraz żyją tu ich nie tylko dzieci, ale już wnukowie, a może także prawnukowie. Książki te są po to, aby wiedzieli.

***

Teresa Lesiuk, „Saga(n) rodu Pełechów spod Złoczowa czyli opowieść rodzinna Jaśkowej Teresy” wyd. Bogusław Mykietów, Pyrzany, Zielona Góra 2019 178 s.

Michał Kutny, „Losy rodziny Kutnych z Zarwanicy pod Złoczowem”, wyd. Bogusław Mykietów, Zielona Góra 2019, 232 s.

Mieczysław Kubiak, Bogusław Mykietów, Lidia Opaczewska, „Mieszkańcy Stryjówki koło Zbaraża w świetle Spisu familii i wspomnień”, wyd. Bogusław Mykietów, Zielona Góra 2019, 190 s.