Słomiński Maciej: Przelewice = Prillwitz

Słomiński Maciej: Przelewice = Prillwitz / [Maciej Słomiński ; tł. Agnieszka Lindenhayn-Fiedorowicz]. – Kulice [etc.] : Fundacja Akademia Europejska Kulice – Külz, cop. 2013. – 28, XII s. : il. ; 22×25 cm.

Fragment publikacji:

Drugi po okresie A. H. Borgstede istotny rozdział w dziejach pałacu rozpoczyna się w 1821 r., wraz z objęciem Przelewic przez księcia Augusta Pruskiego i jego piękną metresę. Nowi właściciele niemal natychmiast przystąpili do prac przy pałacu. Liczył on 28 pokoi – 11 na parterze i 17 na piętrze (które pozostawało nie użytkowane). Z polecenia księcia odnowiono wnętrza. Zmieniono kolorystykę holu – jak wykazały badania przed ostatnią odbudową, w miejsce wcześniejszej polichromii, utrzymanej w tonacji ciepłego różu i szarawej zieleni o jasnym odcieniu, wykonano nową, o charakterze iluzjonistycznym. Wprowadzono podziały architektoniczne w odcieniach szarości z motywem złotego orła pruskiego w supraportach oraz żółtawoszarymi niszami i trzonami kolumn z czerwonawą marmoryzacją. Z datowanych na 1823 r. opisów wynika, że wszystkie pomieszczenia wymalowane były w pastelowych odcieniach – zieleni, żółci, oranżu, błękitu, szarości, brązu i fioletu. Wnętrza te wyposażono w meble i inne przedmioty pochodzące z pałacu księcia oraz z pałacu Bellevue w Berlinie. Transportowano je drogą wodną do Gorzowa i stamtąd wozami do Przelewic. Gabinet księcia Augusta
mieścił się od frontu, we wschodniej części pałacu. Był dostępny bezpośrednio z okrągłego holu. Tuż obok znajdowały się mniejsze pomieszczenia urzędników królewsko-książęcego urzędu finansowego. Przy ścianie wschodniej usytuowano boczną klatkę schodową z wejściem dla służby. Również we wschodniej części pałacu, od ogrodu położone były prywatne pomieszczenia księcia i metresy-sypialnia z szafą, alkowa i łazienka. Pomiędzy sypialnią a salą ogrodową urządzono pokój pani von Prillwitz, wyposażony w sofę, stolik do herbaty, biurko, komodę i lustro. Położona na osi pałacu, reprezentacyjna sala z wyjściem do ogrodu wyposażona była w stół jadalny, dwa stoliki do gier, kominek i antyczne wazy na postumentach. Największa z sal pałacu, położona przy jego zachodniej ścianie, służyła jako reprezentacyjna jadalnia z ogromnym stołem. Od strony dziedzińca do sali przylegał pokój kredensowy, w którym stały szafy z bielizną stołową, sztućcami, szkłem, lichtarzami itp. W piwnicy mieściła się kuchnia i mieszkania dla służby.
Kolejni właściciele urządzali wnętrze pałacu zgodnie ze swymi potrzebami. Zapewne w pocz. XX w. powstał wystrój mieszczącej się w piwnicy pijalni win. Jak widać na archiwalnym zdjęciu, okrągłe pomieszczenie wyposażone zostało w duży stół z krzesłami, kaflowy piec i półkę ze sprzętami. Ściany wyłożono boazerią, a sklepienie i gurty ozdobiono polichromią o motywach ornamentalnych i figuralnych. Nie uległ zmianie zewnętrzny wygląd pałacu, który przetrwał w dobrym stanie do 1945 r.