Schilling Ernst Jürgen: Westminster Ziemi Lubuskiej

 

 

 

 

Schilling Ernst Jürgen: Westminster Ziemi Lubuskiej : 500 lat joannickiego kościoła zakonnego w Sonnenburgu / Słońsku (1508-2008) na tle rozwoju miasta / Ernst Jürgen Schilling, Eberhard Stege ; [tł. na jęz. pol. Ewa i Przemysław Szymońscy]. – Słońsk : Towarzystwo Przyjaciół Słońska "Unitis Viribus", 2012. – 262, [1] s. : il. (w tym kolor.) ; 25 cm.

 

 

Spis treści:
Wstęp od wydawcy
Słowo wstępne
I. Wprowadzenie
II. Od zbudowania kościoła do zakończenia wojny trzydziestoletniej

Okres od ok. 1500 do 1648 roku
1. Joannici w Marchii Brandenburskiej
1.1 Historia zakonu joannitów
1.2 Dzieje baliwatu brandenburskiego do czasów reformacji
1.2.1 Sonnenburg staje się urzędem zakonnym i siedzibą władz zakonnych
2. Budowa kościoła joannitów
2.1 Zachowane przekazy historyczne o poprzednim kościele
2.2 Nowy symbol Sonnenburga
3. Reformacja
3.1 Wprowadzenie reformacji w Marchii Brandenburskiej
3.2 Rola margrabiego Jana z Kostrzyna
3.3 „Mistrz z Sonnenburga"
4. Wojna trzydziestoletnia w Nowej Marchii
4.1 Zawirowania polityczne i niekończące się lata trwogi
4.2 Mistrz graf Adam von Schwarzenberg
4.3 Stara księga kościelna z roku 1608
4.4 „… ołtarz piękny, misternie z marmuru i drewna wyrzeźbiony…'
IIl. Od pokoju westfalskiego do sekularyzacji
Okres od ok. 1648 do 1810 roku
1. Okres panowania mistrza Jana Maurycego von Nassau-Siegen
1.1 Szczęśliwy traf w historii Sonnenburga 
1.2 Remont i doposażenie kościoła zakonnego
1.3 Kurenda i o pobożności 
1.4 Matrykuła kościoła z roku 1694 
2. Konsolidacja zakonu
2.1 Nowe oblicze rezydencji  
2.2 Jako misjonarze w dalekich Indiach
2.3 Nowe tragedie w Sonnenburgu 
2.3.1 Pożar w roku 1752      
2.3.2 Zajęcie miasta podczas wojny siedmioletniej  
2.4 Johann Gottfried Dienemann – diakon i wczesny kronikarz zakonu
2.5 Zakonny dyrektoriat kościelny 
2.6 „Witaj, Ojcze Ferdynandzie…"   
3. Skutki kryzysu politycznego w Prusach dla zakonu joannitów
3.1 Rozwiązanie baliwatu brandenburskiego
IV. Od wojen wyzwoleńczych do wypędzenia Niemców w roku 1945
Okres od ok. 1810 do 1945
1. Czas reform i nowego początku
1.1 Joannicki kościół zakonny jako własność miejska
1.2 Karl Friedrich Schinkel i nowa wieża kościelna

1.3 Budowa zakładu karnego
1.4 Skandal wokół superintendenta Schmuttera
2. Restytucja zakonu
2.1 Odbudowa baliwatu brandenburskiego w roku 1852
2.2 Opieka nad chorymi pod znakiem joannickiego krzyża
2.3 O tradycji pasowania na rycerza
2.4 Rządca Ritsch daruje kościołowi nowe dzwony
3. Kościół zakonny w okresie Cesarstwa Niemieckiego
3.1 Zakon w czasie wojen w latach 1864, 1866 i 1870-71
3.2 Inwentaryzacja dóbr kościelnych w roku 1876
3.3 Dzieła rzeźbiarzy: Dusarta, Schadowa i Wichmanna
3.4 Euforia narodowa i okres prosperity przemysłowej
3.5 Sonnenburg staje się miastem garnizonowym
4. Renowacja kościoła w roku 1925
4.1 Powojenna bieda
4.2 Decyzja Konsystorium Ewangelickiego Marchii Brandenburskiej
4.3 Malarz kościelny Sandfort
4.4 Uroczysty pochód do kościoła 21 czerwca 1925 roku
5. Okres międzywojenny
5.1 Pomnik w postaci okien herbowych
5.2 Ostatnie pasowanie na rycerza w Sonnenburgu
5.3 Początek gorzkiego końca
5.4 Ucieczka i wypędzenie
V. Joannicki kościół zakonny jako katolicki kościół parafialny pod polską jurysdykcją

Okres od 1945 do 2008 roku

1. Kościół pod wezwaniem Matki Bożej Częstochowskiej
1.1 Wandalizm pierwszych godzin
1.2 „Rekatolicyzacja"
1.3 „Ojczyźniana turystyka" niemieckich wypędzonych
1.4 Solidarność i kroki ku pojednaniu
2. Ratunek dla domu bożego
2.1 Joannici w swojej dawnej siedzibie
2.2 Poświęcenie ołtarza dnia 20 listopada 1994 roku
2.3 Punkty kulminacyjne zabiegów konserwatorskich i dialogu ekumenicznego
2.3.1 Rozległe prace dekarskie w latach 1996-1998
2.3.2 Odrestaurowanie krucyfiksu i ambony
2.3.3 Zabezpieczenie sklepienia i odrestaurowanie malowideł w roku 2000
3. Jubileusz pięćsetlecia poświęcenia kościoła (1508-2008)
3.1 Gruntowna renowacja okien herbowych
3.2 Przygotowania do jubileuszu
3.3 Uroczystości 6 lipca 2008 roku
4. Perspektywy
5. Ostatnie zmiany w latach 2008-2010
VI. Aneks
Lista powołanych do służby w dawnym kościele zakonnym protestanckich superintendentów, proboszczów i diakonów od czasów reformacji
Lista niemieckich i polskich nazw miejscowości
Literatura
Źródła archiwaliów
Źródła ilustracji
Podziękowania