“NOWA MARCHIA – PROWINCJA ZAPOMNIANA – ZIEMIA LUBUSKA – WSPÓLNE KORZENIE” – 113

Wykład dr. Falko Neiningera: Długa droga do kościoła nowych osadników Doliny Warty; 3 czerwca 2014 roku.

Pierwsze półrocze wykładów w ramach naukowego cyklu spotkań z Nową Marchią zamknęło wystąpienie pracownika Brandenburskiego Głównego Archiwum Krajowego w Poczdamie dr. Falko Neiningera. Prelekcję, która zgromadziła ponad 50 sympatyków najnowszej historii kościoła tłumaczył z języka niemieckiego uznany gorzowski regionalista Robert Piotrowski.

Lektor przybliżył genezę pruskiego ruchu osadniczego II połowy XVIII wieku na ziemiach wydartych Warcie i Noteci. Z arcytrudnego zadania osuszenia błot wywiązał się należycie tajny radca finansowy Franz Balthasar Schönberg von Brenckenhoff. Na pozyskanych w ten sposób terenach lokowano nowe wsie uwzględniając w planie przestrzennym wydzielenie 2-4 łanowej działki na cele religijne. Obok wznoszonych obejść najczęściej złożonych z kompleksu trzech budynków (mieszkalnego, stodoły, inwentarskiego) stawiano także (w zależności od liczby osadzanych kolonistów) domy modlitwy bądź kościoły.

Dr Falko Neininger omówił utrudnienia, z jakimi spotykali się pierwsi pastorzy, nierzadko świadczący swą posługę w kilku, rozrzuconych w promieniu 20-30 kilometrów miejscowościach. W zrozumieniu wykładu pomocne okazały się prezentowane w trzech rzutach rysunki budynków z naniesionym układem izb szkolnych, mieszkalnych i na potrzeby religijnych obrządków. Ponad godzinne wystąpienie zamknęła dyskusja, każde z zadanych na sali pytań opatrzone zostało stosownym komentarzem prelegenta.