Czarnuch Zbigniew: Witnica na trakcie dziejów : wydanie jubileuszowe

 

 

 

 

 

Czarnuch Zbigniew: Witnica na trakcie dziejów : wydanie jubileuszowe = Vietz am Wege der Geschichte : jubiläums-Ausgabe / [tł. Gerhard Weiduschat und Jens Frasek]. – Witnica : Miejski Dom Kultury, 2012. – 288 s. : il. (gł. kolor.) ; 31 cm.

 

 

Spis treści / Inhaltsverzeichnis:

W poszukiwaniu źródeł naszej dumy / Auf der Suche nach den Quellen unseres Stolzes
Drogi ku sobie / Wege zueinander
Od Witze przez Vycz do Vietz/Ostbahn / Von Witze über Vycz nach Vietz/Ostbahn
Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka / Das Thom-Eberswalder Urstromtal
Znaleziska archeologiczne / Archäologische Funde
Witnica łużycka / Lausitzer Vietz
Łużyckie osadnictwo w rejonie ujścia Warty / Siedlungen der Lausitzer Kultur in der Warthemündung und Umgebung
Lubuszanie i ich sąsiedzi / Die Leubuzzi und ihre Nachbarn
Kasztelania lubuska / Die Kastellanei Lebus
Biskupstwo lubuskie / Das Bistum Lebus
Templariusze / Der Templerorden

Utrata ziemi lubuskiej i powstanie Nowej Marchii / Der Verlust des Landes Lebus und die Entstehung der Neumark

Germanizacja i zniemczanie się Słowian / Die Germanisierung der Slawen

Ośrodki handlowe – Gorzów i Kostrzyn / Die Handelszentren Landsberg und Küstrin

Pierwsza wzmianka o Witnicy / Die erste Erwähnung von Vietz

Wycz (Witnica) i Pyrene (Pyrzany) we władaniu cystersów / Vycz (Vietz) und Pyrehne (Pyrzany) unter den Zister-ziensern

Krzyżacy w Nowej Marchii i pojawienie się Hohenzollernów / Der Deutsche Orden in der Neumark und die Herr-schaft der Hohenzollern

Kostrzyn staje się stolicą Nowej Marchii / Küstrin wird Hauptstadt der Neumark

Witniczanie zmieniają wyznanie / Die Vietzer wechseln ihre Konfession

W latach wojny trzydziestoletniej / Wirren des 30-jährigen Krieges

Poczta konna / Die Pferdepost
Fryderyk Wielki / Friedrich der Große
Bitwa pod Sarbinowem (Zorndorfen) / Die Schlacht bei Zorndorf
Regulacja Warty – obwałowanie – melioracja – kolonizacja / Regulierung der Warthe – Eindeichung – Urbarmachung – Kolonisierung
Najstarsze daty z dziejów wsi gminy Witnica / Die ältesten Daten aus der Geschichte der Dörfer in
der Gemeinde Vietz
Powodzie / Hochwasser
Witnica w XVIII wieku / Vietz im 18. Jahrhundert
Plan z roku 1786 / Eine Karte aus dem Jahre 1786
Pastwiska i tereny uprawne rolników wsi Witnica w II połowie XVIII wieku / Weiden und Anbauflächen in Vietz in der 2. Hälfte des 18. Jahrhunderts
Dawna architektura wsi nadwarciańskich / Historische Architektur der Warthedörfer
Trakt napoleoński / Der Napoleonsweg
Kostrzyn w XIX wieku / Cüstrin / Küstrin im 19. Jahrhundert
Wielkie pożary / Großbrände
Osada handlowo-przemysłowa / Eine von Handel und Industrie geprägte Siedlung
Plan Witnicy z roku 1813 / Ein Ortsplan von 1813
Przełom XIX i XX wieku / Jahrhundertwende
Feuerhermowie / Die Feuerherms

Żydzi w Witnicy / Juden in Vietz
Vietz nie chce być dalej wsią / Vietz möchte kein Dorf mehr sein
1 lipca 1935 roku wieś Vietz zostaje miastem Vietz/0stbahn / Am l. Juli 1935 wird das Dorf Vietz zur Stadt Vietz/Ostbahn

Połączone miejscowości tworzą miasto i pojawił się problem herbu / Zusammengeschlossene Ortschaften bilden nun eine Stadt und das Problem mit dem Stadtwappen

Pozdrowienia z Witnicy / Grüße aus Vietz

Druga wojna światowa i jej skutki / Der Zweite Weltkrieg und seine Folgen

Nazizm i wojna / NS-Zeit und Krieg

Niemców wcielonych do armii zastąpili jeńcy wojenni, więźniowie i przymusowi robotnicy / An die Stelle der in die Wehrmacht eingezogenen Deutschen traten Kriegsgefangene, Strafgefangene und Zwangsarbeiter

Jeńcy wojenni w Witnicy i w okolicznych wsiach / Kriegsgefangene in Vietz und in den umliegenden Dörfern

Przymusowi robotnicy / Zwangsarbeiter

Nie wszędzie panowała pogarda i przemoc / Nicht überall herrschten Verachtung und Gewalt

Front i historyczny przełom / Front und historischer Umbruch

Witnica w wojennych planach generała G. Keglera / Vietz in den Operationsplänen des Generalmajors G. Kegler

Pożary tryumfu / Siegesfeier

Cmentarze żołnierzy radzieckich / Sowjetische Soldatenfriedhöfe

Milicja Obywatelska / Die Bürgermiliz

Burmistrzowie Witnicy w roku 1945 / Bürgermeister von Vietz und Witnica im Jahre 1945

Żołnierze 5 Dywizji Piechoty / Soldaten der 5. Infanteriedivision

Żołnierze 17 Pułku 5 Dywizji Piechoty / Soldaten des 17. Regiments der 5. Infanteriedivision

Osadnicy wojskowi i kombatanci / Militärsiedler und Kombattanten

Kamionka Wielka / Kamionka Wielka

Tatarzy, Żydzi i Romowie / Tataren, Juden und Roma

Dokumenty polskich osadników / Personaldokumente polnischer Siedler

Prawo własności / Eigentumsrechte

Ucieczka, wypędzenie i wysiedlenie Niemców / Die Vertreibung der Deutschen
Polskie flagi / Polnische Flaggen
Rody, które łączą Vietz z Witnica / Familien, die Vietz mit Witnica verbinden
Zmiany nazw ulic i miejscowości / Änderung der Straßen- und Ortsnamen
Usuwanie śladów wojny / Beseitigung der Kriegsspuren
Bilans niespełna dwóch powojennych lat / Eine Bilanz knapp zweier Nachkriegsjahre
Te same miejsca, te same sprawy, inni ludzie / Dieselben Orte, dieselben Sachen, nur andere Menschen
Siedziby władz samorządowych / Standorte der kommunalen Behörden
Burmistrzowie – przewodniczący – naczelnicy / Bürgermeister – Vorsitzende – Vorsteher
W granicach województwa poznańskiego / In den Grenzen der Wojewodschaft Posen
W granicach województwa zielonogórskiego / In den Grenzen der Wojewodschaft Grünberg
Urzędy gminne / Gemeindeverwaltungen
Gmina Witnica / Die Gemeinde Witnica
Gmina Witnica 1945-1954 / Die Gemeinde Witnica 1945-1954
Życie polityczne w latach Polski Ludowej / Das politische Leben in den Jahren der Volksrepublik Polen

System kartkowy / Das Kartensystem
Stan wojenny / Kriegsrecht
Komitet Obywatelski i Komitet Wyborczy „Witnica 2000" / Bürgervereinigung und Wählergruppe „Witnica 2000"
Okres cywilizacyjnego skoku / Auf dem Sprung in eine neue Zeit
W granicach województwa gorzowskiego w latach 1975-1998 / In den Grenzen der Wojewodschaft Gorzów Wlkp. 1975-1998
W obrębie województwa lubuskiego / In den Grenzen der Wojewodschaft Lubuskie
W powiecie landsberskim i gorzowskim / In den Landkreisen Landsberg und Gorzów Wlkp.
Witnica wśród parafii diecezji kościoła katolickiego / Die Pfarrei Witnca in den Verwaltungsstrukturen der Diözese

Kościoły / Kirchen

Ołtarze i kapłani / Altäre und Geistliche

Konfirmacje i pierwsze komunie / Konfirmation und Erstkommunion

Budynek probostwa / Das Pfarrhaus

Sale królestwa / Königreichssäle

Pomniki / Denkmäler

Jarmarki i targi / Jahr- und Wochenmärkte

Rynek / Marktplatz

Tu gdzie kiedyś była „Jubilatka" / Hier wo einst das „Jubilatka" war

„Słodki narożnik" / „Süße Ecke"

Poczta / Postamt

Banki i kasy oszczędnościowe / Banken und Sparkassen

Gimnazjum i Liceum z lat czterdziestych / Mittel- und Oberschule aus den vierziger Jahren
„Stara" szkoła / Alte Schule

Szkoły zawodowe / Berufsschulen

„Nowa" szkoła / Neue Schule

Liceum Ogólnokształcące / Allgemeinbildende Oberschule

Gimnazjum / Mittelschule

Kino / Das Kino

Biblioteki / Bibliotheken

Gazety i książki niemieckie przed rokiem 1945 / Deutsche Zeitschriften und Bücher vor 1945

Prasa ziomkowska / Heimatpresse

Gazety i książki polskie / Polnische Zeitschriften und Bücher

Chóry i soliści / Chöre und Solisten
Teatry amatorskie / Amateurtheater

Domy kultury / Kulturhäuser
Muzeum Czesława i Janiny Chmielewskich / Das Museum von Czesiaw und Janina Chmielewski
Regionalna Izba Tradycji / Heimatstube der Tradition
Park Drogowskazów i Słupów Milowych Cywilizacji / Der Park der Wegweiser und Meilensteine der Zivilisation
Witnickie „Spotkania na Starym Trakcie" / „Begegungen am Alten Wege" in Witnica
Sport przed rokiem 1945 / Sport vor 1945
Festyny i masowe imprezy sportowe przed rokiem 1945 / Sportfeste und andere Großveranstaltungen vor 1945
Sport po roku 1945 / Sport seit 1945
Ośrodek Sportu i Rekreacji / Sport- und Erholungszentrum
Ochotnicza Straż Pożarna / Freiwillige Feuerwehr
Harcerstwo / Pfadfinder
Organizacje kobiece / Frauenvereine
Kolejne panie w życiu społecznym i kulturalnym Witnicy / Weitere Frauen im gesellschaftlichen und kulturellen Leben der Stadt und Gemeinde

Sybiracy / Sibirienverbannte
Towarzystwo Przyjaciół Witnicy / Freundeskreis Witnica e. V.
Polsko-Niemieckie Stowarzyszenie „Educatio" Pro Europa Viadrina / Deutsch- polnischer Verein „Educatio°Pro Europa Viadrina
Seniorzy, emeryci, renciści, inwalidzi / Senioren, Vorruheständler, Renter, Invaliden
Wędkarze i myśliwi / Angler und Jäger
Służba zdrowia / Medizinische Versorgung
Opieka społeczna / Sozialhilfe

Przedszkole / Kindergärten und Vorschulen
Hotele / Hotels

Młyn nad stawem miejskim / Die Mühle am Mühlenteich in der Stadt

Młyn – papiernia i Leśne Ustronie /Die Papiermühle und Leśne Ustronie

Wiatraki / Windmühlen

Warzelnie piwa / Brauereien

Browar na przełomie XX i XXI wieku / Die Brauerei zur Jahrtausendwende

Cegielnie / Ziegeleien

Huta i POM / Hütte und staatlicher Maschinenbetrieb „POM"

Przy Kolei Wschodniej / An der Ostbahn

Kaflarnia / Die Ofen- und Tonwarenfabrik

Od wytwórni krochmalu przez „Okrunę" do ryżu z Bawarii i dalej przez „Ziemniaczankę" i „Metalplast" do „Widofu" / Von einer Stärkefabrik über die Okruna zum Reis aus Bayern und weiter über die Kartoffelfabrik und Metalplast bis zur Widof

Fabryki Mebli / Möbelfabriken

Tartaki / Sägewerke

Gazownia / Gaswerk

Złoża ropy i gazu / Erdöl- und Ergaslagerstätten

Elektryfikacja / Elektrifizierung

Gospodarka komunalna i mieszkaniowa / Kommunal- und Wohungswirtschaft

Domy stare i nowe / Alte und neue Häuser

Wodociągi i kanalizacja / Wasserleitungen und Abwassernetz

Obwodnica i strefa przemysłowa / Ortsumgehung sowie Industrie- und Gewerbegebiet

Lamix – okręt flagowy witnickiego przemysłu / Lamix – das Vorzeigeunternehmen der Witnicer Industrie
Rzemiosło i handel / Handwerk und Handel
Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska" / Die Handelsgenossenschaft „Bäuerliche Selbsthilfe"
Rolnictwo / Landwirtschaft
Mecenas polskiej ekologii i nie tylko / Mäzen für Ökologie und Nachhaltigkeit in Polen und vieles mehr
Kształtowanie się społeczeństwa obywatelskiego / Auf dem Wege zur Bürgergesellschaft
Witnicki dizajner / Design made in Witnica
Lasy i wichura / Wälder und Stürme
Witna / Vietzer Fließ
W granicach Euroregionu / In den Grenzen der Euroregion
Miasta partnerskie / Partnerstädte
Pojednanie / Versöhnung
Modlitwa / Ein Gebet
Cmentarze / Friedhöfe
Mapa miasta z roku 2007 / Stadtplan von 2007
Mapa gminy z roku 2007 / Karte der Gemeinde von 2007
Jubileusz 750 lat Witnicy / 750-jähriges Stadtjubiläum
Od autora / Nachwort
Źródła i ważniejsze opracowania dotyczące historii miasta i jego mieszkańców / Quellen
Kalendarium ważniejszych wydarzeń / Chronologie wichtigerer Ereignisse