DĘBICKI Edward

Urodził się 4.03.1935 r. w województwie stanisławowskim, na dawnych Kresach Wschodnich. W rodzinnym taborze spędził trudne dla Cyganów lata wojny. Po 1945 r. nadal wędrował z taborem. Karierę artystyczną rozpoczął w rodzinnej orkiestrze słynnych harfiarzy Wajsów. Po osiedleniu w Gorzowie w 1953 r. umiejętności doskonalił w szkole muzycznej. Od 1955 r. kieruje cygańskim zespołem artystycznym „Terno” jako kompozytor, aranżer, wirtuoz-akordeonista. Był inicjatorem i jest głównym organizatorem Międzynarodowych Spotkań Zespołów Cygańskich „Romane Dywesa”. Pełni funkcję prezesa Stowarzyszenia Twórców i Przyjaciół Kultury Cygańskiej im. Bronisławy Wajs-Papuszy.  
Jest laureatem wielu nagród za twórczość i dokonania organizatorskie. Otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, medal „Zasłużony dla kultury polskiej”, medal Zasłużony Kulturze „Gloria Artis”, w plebiscycie „Arsenału Gorzowskiego” na „Pięćdziesiątkę ludzi kultury Gorzowa” zdobył pierwsze miejsce (1995 r.), a w 2005 r. otrzymał nagrodę Prezydenta Miasta Gorzowa – „Motyla”. Jest jednym twórców rozsławiających Gorzów po całym świecie. Dzięki niemu Gorzów kocha Cyganów.  
Osiągnięcia w zakresie muzyki:  
Edward Dębicki jest członkiem Związku Polskich Autorów i Kompozytorów „ZAKR” i Stowarzyszenia Autorów ZAiKS.  
Skomponował ok. 200 utworów inspirowanych folklorem cygańskim. Do niektórych sam napisał słowa, korzysta także z tekstów innych autorów, m. in. Jerzego Ficowskiego, Jonasza Kofty, Jerzego Grygonulasa. Piosenki te stanowią podstawę repertuaru zespołu „Terno”, a także śpiewane są przez cygańskich artystów na całym świecie (np. piosenka „Ciumajło”). Jego piosenki wykonywały także gwiazdy estrady, np. Anna German – „Cygański wóz” (sł. J. Ficowski), Sława Przybylska i Randia „Jak zostanę wielką panią” (sł. J. Ficowski), Edyta Geppert – „Idź, swoją drogą idź” (sł. J. Kofta), Katarzyna Groniec – „Stary Cygan”.  
Piosenka „Idź, swoją drogą idź” zdobyła Grand Prix na Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu w 1995 r.  
Edward Dębicki jest kompozytorem muzyki wykonywanej przez zespół „Terno” a wykorzystanej w następujących filmach:  
– „Zanim spadną liście” w reż. Władysława Ślesickiego, 1964;  
– „Orzeł i reszka”, w reż. Ryszarda Filipskiego, 1975;  
– „Śpiewy po rosie” w reż. Władysława Ślesickiego, 1982;  
– „Rzeka kłamstwa” w reż. Jana Łomnickiego, 1987 r.  
Na podstawie widowiska autorstwa Edwarda Dębickiego pt. „Papusza” (z jego muzyką) powstał film muzyczny „Cygańskie pieśni Papuszy” w reż. Grzegorza Dubowskiego, 1984.  
Dębicki jest także autorem scenariusza i kompozytorem muzyki do widowisk muzycznych:  
– „Graj, piękny Cyganie”;  
– „Gila Romane”;  
– „Cygańskie wesele”;  
– „Roma”;  
– „Paš Jag”;  
– „Papusza”.  
Widowiska te prezentowane były na wielu scenach, także poza granicami Polski.  
Jego piosenki ukazały się na płycie wydanej z okazji 50-lecia zespołu „Terno” w 2004 r. oraz na płycie autorskiej w 2007 r.  
Osiągnięcia w zakresie literatury:  
Twórczość literacką Edward Dębicki rozpoczął od tekstów do swoich piosenek w języku romskim. Następny krok – to pisanie wierszy i literacko przetworzonych wspomnień.  
Wydał książki:  
– „Teł nango Bouben – Pod gołym niebem”, wiersze w wersji dwujęzycznej (na j. polski tłumaczył Jerzy Ficowski), Szczecin 1993, Wydawnictwo „Albatros”;  
– „Ptak umarłych” – proza wspomnieniowa, ilustr. Zbigniew Olchowik, Warszawa 2004, Wydawnictwo Biblioteki Narodowej, wydawca Stowarzyszenie Twórców i Przyjaciół Kultury Cygańskiej. Książka uzyskała Honorowy Lubuski Wawrzyn Literacki i uznana została za najładniej wydaną w 2004 r. książkę lubuskiego autora.  
Wiersze Edwarda Dębickiego przetłumaczone na język niemiecki przez Karin Wolff publikowano w piśmie „Prom”. W przy­gotowaniu przekłady „Ptaka umarłych” na niemiecki i szwedzki.  
We wstępie do tomu „Pod gołym niebem” Jerzy Ficowski napisał: Jest w tych wierszach czar, który umie wzruszać, przywracać blask wygasłym cygańskim ogniskom, ożywiać barwy przeszłości. Niech więc starym wędrownym zwyczajem wyruszą te słowa w świat – śladami dawnych kolorowych taborów – do cygańskich i niecygańskich rodaków poety.  
Zarówno w dziedzinie muzyki, jak i literatury Edward Dębicki czerpie inspirację z kultury cygańskiej, którą podnosi do poziomu kultury wysokiej. Wierny jest swoim korzeniom etnicznym, a wierność tę uczynił podstawowym wyznacznikiem swojej twórczości.