Dzieje Słowiańszczyzny Północno-Zachodniej

 
 
 
BOGUSŁAWSKI Wilhelm: Dzieje Słowiańszczyzny północno-zachodniej do połowy XIII w. T. 4, Dzieje Słowiańszczyzby północno-zachodniej aż do wynarodowienia Słowian zaodrzańskich / Wilhelm Bogusławski; posł. opatrzył Jerzy Strzelczyk. – Wyd. 2 oparte na ed. z r. 1900, wydanej nakł. aut. w Drukarni Dziennika Poznańskiego. – Poznań: Wydaw. Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2005. – 519, [1] s., [1] k. tabl. złoż.: il. – (Wznowienia / Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk = The Poznań Society for the Advancement of the Arts and Sciences, ISSN 1425-1280; t.28)
 
 
 
We wznawianym IV tomie dzieła Bogusławskiego o Słowiańszczyźnie północno-zachodniej autor “objął badaniami takie obszary, po jakich mało kto się przed nim odważył poruszać, a które poza tym należą dzis do dziedzin szczególnie aktualnych w nauce. […] Stanowiąca znaczną większość tomu IV księga V dotyczy zagadnień rzadko pojawiających się na kartach średniowiecznych kronik i roczników, mianowicie powolnego zamierania słowiańskiej odrębności na terenach opanowanych w średniowieczu przez Niemców, inaczej mówiąc – a przynajmniej tak widział te sprawę wraz z ogromną większością swych współczesnych Polaków autor – procesu germanizacji Słowian. Oczywiście, niedostatki metody historycznej […], podobnie jak nieomal całkowity w tym okresie brak możliwości spożytkowania źródeł archeologicznych, w nie mniejszym stopniu niż ogólniejsze uwarunkowania myśli Uczonego […], zaważyć musiały także nad wywodami zawartymi w tym tomie. Nie ulega wszakże jakiejkolwiek wątpliwości, że Dzieje…,a zwłaszcza dwa ich ostatnie tomy stanowiły najwybitniejsze osiągnięcie pierwszego, przypadającego na przełom XIX i XX wieku, okresu intensyfikacji polskich badań nad dziejami Słowiańszczyzny Połabskiej, a można by nawet pokusić się o twierdzenie, że właściwie ten okres zainaugurowały”. (Z posłowia Jerzego Strzelczyka)